Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararı, özellikle küçük işletmeler ve esnaf için büyük önem taşıyan “basit usul” vergilendirme kapsamını daraltıyor. Buna göre, büyükşehir belediyesi bulunan illerde nüfusu 30 binin üzerinde olan ilçelerdeki mükellefler artık basit usulden yararlanamayacak. Kararın yürürlüğe gireceği tarih ise 1 Ocak 2026 olarak açıklandı. Bu gelişme, hem esnaf ve işletmelerin vergi yükünü hem de devletin vergi gelirlerini doğrudan etkileyecek.
Yeni düzenlemenin kapsamı
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 51. maddesine dayandırılan karar, nüfusu 30 bini geçen ilçelerde faaliyet gösteren mükelleflerin vergi sisteminde önemli bir değişikliğe gitmesini öngörüyor. Bu ilçelerde bulunan işletmeler artık basit usulde vergilendirilmeyecek, bunun yerine gerçek usulde gelir vergisi ödeyecekler.
Düzenlemenin hedefi, ekonomik faaliyetlerde daha adil bir vergilendirme sağlamak ve vergi gelirlerini artırmak. Özellikle büyükşehirlerdeki nüfusu artan ilçelerde ticari faaliyetlerin hacminin yükselmesi nedeniyle basit usul yerine gerçek usule geçilmesi zorunlu hale getirildi.
Hangi faaliyetler gerçek usulde vergilendirilecek?
Karara göre, belirli sektörlerde faaliyet gösteren mükellefler doğrudan gerçek usulde vergilendirilecek. Bunlar arasında:
- Her türlü emtia imalatı yapan işletmeler
- Her türlü emtia alım satımı ile uğraşanlar
- İnşaat sektörü ile ilgili her türlü faaliyet yürütenler
- Motorlu taşıt bakım ve onarım hizmetleri sunanlar
- Lokanta, restoran ve benzeri hizmet işletmeleri
- Eğlence ve istirahat yeri işletenler
- Şehir içi yolcu taşımacılığı yapanlar
Bu sektörlerin basit usulde vergilendirilmesi artık mümkün olmayacak. Böylece vergi sistemi daha şeffaf hale getirilecek ve gelir kaybı önlenecek.
Vergi gelirlerine etkisi
Türkiye Sanayici ve İşadamları Vakfı (TÜSİAV) Vergi Platformu Başkanı Serkan Kumdakçı, kararın vergi gelirleri üzerinde önemli etkiler yaratacağını belirtti. Halen 2,7 milyon gelir vergisi mükellefinin bulunduğunu, bunların 815 bininin basit usulde vergilendirildiğini hatırlatan Kumdakçı, bu düzenlemeyle birlikte mükelleflerin önemli bir kısmının gerçek usule geçeceğini ifade etti.
Bu geçişin doğal sonucu olarak gelir vergisi tahsilatının artacağını, aynı zamanda dolaylı vergiler ve Katma Değer Vergisi (KDV) tahakkukunun da yükselişe geçeceğini vurgulayan Kumdakçı, düzenlemenin haksız rekabeti de önleyeceğini dile getirdi.
Esnaf ve işletmelerin yükü artacak mı?
Basit usul vergilendirme, küçük esnaf ve işletmeler için önemli avantajlar sağlıyordu. Defter tutma zorunluluğu olmaması, düşük oranda vergi ödenmesi ve bürokratik kolaylıklar bu sistemin en cazip yönleri arasında yer alıyordu. Ancak yeni kararla birlikte birçok işletme gerçek usule geçecek ve daha fazla vergi yüküyle karşılaşacak.
Gerçek usulde vergilendirme, işletmelerin ayrıntılı defter tutmasını, gelir-giderlerini belgelerle ispatlamasını ve daha yüksek vergi dilimlerinden sorumlu olmasını gerektiriyor. Bu durum özellikle küçük işletmelerin maliyetlerini artırabilir.
Haksız rekabetin önlenmesi hedefleniyor
Vergi uzmanlarına göre, düzenlemenin en önemli gerekçelerinden biri haksız rekabetin ortadan kaldırılması. Büyük ölçekli ticari faaliyet yürütmesine rağmen basit usulden yararlanan bazı işletmelerin, diğer gerçek usulde vergilendirilen işletmelere karşı avantaj sağladığı uzun süredir tartışılıyordu. Yeni düzenleme ile bu dengesizliğin ortadan kaldırılması amaçlanıyor.
Uygulama 2026’da başlayacak
Kararın hemen yürürlüğe girmemesi, mükelleflerin uyum süreci açısından önem taşıyor. 1 Ocak 2026 itibarıyla uygulanacak düzenleme, işletmelere yaklaşık bir buçuk yıllık hazırlık süresi tanıyor. Bu süre içinde esnaf ve işletmeler, yeni sisteme uyum sağlamak için muhasebe süreçlerini yeniden düzenlemek zorunda kalacak.
Nüfusu 30 bini aşan ilçelerde basit usul vergilendirme sisteminden çıkılması, hem devletin vergi gelirlerini artıracak hem de ekonomik faaliyetlerde daha adil bir denge oluşturacak. Ancak bu durum, küçük işletmeler için ek maliyetler anlamına da geliyor. Kararın uzun vadede piyasaları ve esnafı nasıl etkileyeceği ise 2026 sonrasında netleşecek.
Yorumlar
Kalan Karakter: