Hazırlanan taslak düzenleme, özellikle maaşlardan yapılacak haciz oranlarını kökten değiştirecek. Mevcut sistemde borçlunun maaşı ne kadar olursa olsun, gelirinin en fazla yüzde 25’i kesilebiliyordu.
Ancak yeni düzenleme yasalaşırsa, asgari ücretli çalışanlardan daha düşük oranda, yüksek maaşlı çalışanlardan ise yüzde 60’a kadar kesinti yapılabilecek. Bu durum, özellikle beyaz yakalı kesimi doğrudan etkileyecek. Uzmanlara göre yasa tasarısı, borçların daha hızlı tahsil edilmesine imkan tanırken, aynı zamanda çalışanların maaş dengelerini kökten sarsacak.
Yeni düzenleme ile maaş hacizlerinde köklü değişim
Hazırlanan taslak metne göre, artık maaş hacizlerinde sabit bir yüzde 25 sınırı olmayacak. Bunun yerine gelire göre kademeli bir kesinti oranı uygulanacak. Avukat Mustafa Zafer’in açıklamalarına göre, düşük gelirli çalışanların maaşından az, yüksek gelirli çalışanların maaşından ise daha fazla kesinti yapılacak. Bu model, "çok kazanandan çok, az kazanandan az" prensibiyle şekillenecek.
Asgari ücretliler için yüzde 10 sınırı
Tasarıya göre, asgari ücret seviyesinde maaş alan çalışanlardan en fazla yüzde 10 oranında kesinti yapılabilecek. Bu oran mevcut sisteme göre daha düşük olduğu için dar gelirli çalışanlar nispeten korunmuş olacak. Böylece borçlu asgari ücretliler, maaşlarının büyük kısmını kaybetmeden borç ödemelerini sürdürebilecek.
Beyaz yakalı çalışanlarda yüzde 60’a varan kesinti
Yeni sistemde en çok etkilenecek kesim, beyaz yakalı çalışanlar olacak. Geliri asgari ücretin dokuz katı ve üzerinde olan kişiler, maaşlarının yüzde 60’ına kadar kesintiyle karşı karşıya kalacak. Bu oran, mevcut düzenlemedeki yüzde 25 sınırına kıyasla oldukça yüksek. Örneğin, 154.728 TL maaş alan bir çalışandan 77.364 TL kesinti yapılabilecek. Bu durum, yüksek gelirli çalışanların bütçesinde ciddi bir daralma yaratacak.
- Gelire göre kademeli haciz oranları
- Taslak yasaya göre maaş hacizleri şu şekilde belirlenecek:
- Geliri net asgari ücret kadar olanlar: yüzde 10 kesinti
- Geliri asgari ücretin iki katına kadar olanlar: yüzde 20 kesinti
- Geliri asgari ücretin üç katına kadar olanlar: yüzde 30 kesinti
- Geliri asgari ücretin beş katına kadar olanlar: yüzde 40 kesinti
- Geliri asgari ücretin yedi katına kadar olanlar: yüzde 50 kesinti
- Geliri asgari ücretin dokuz katı ve üzeri olanlar: yüzde 60 kesinti
- Bu kademeli sistem, gelir arttıkça daha fazla kesinti yapılmasını mümkün kılacak.
Borç tahsilatında devletin hedefi
Uzmanlara göre düzenlemenin temel amacı, borçların daha hızlı tahsil edilmesi. Günümüzde icra dosyalarının sayısı milyonları bulurken, alacaklıların tahsilat süreci yıllarca uzayabiliyor. Yeni sistemle birlikte alacaklıların haklarını daha kısa sürede elde etmesi hedefleniyor. Ancak bu durum çalışanların yaşam standartlarını olumsuz etkileyebilir.
Çalışanların tepkisi ve olası sonuçlar
Düzenleme henüz Meclis’e sunulmadan tartışmalara yol açtı. Özellikle beyaz yakalı çalışanlar, maaşlarının büyük bölümünü kaybetme riskiyle karşı karşıya kalacaklarını belirtiyor. İş dünyası temsilcileri de çalışanların motivasyon kaybı yaşayabileceği ve kayıt dışılığın artabileceği endişesini dile getiriyor. Öte yandan düşük gelirli kesimlerin bir nebze korunacak olması, toplumsal denge açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
Maaşlarda yeni dönem kapıda
1932 yılından bu yana değişmeden uygulanan maaş haczi düzenlemesi, yeni yasa ile köklü bir dönüşüm yaşayacak. Artık sabit yüzde 25 sınırı ortadan kalkacak, yerine gelire göre değişen yüzde 10 ila yüzde 60 arası kesinti uygulanacak. Bu değişiklik, hem alacaklılar hem de borçlular için yeni bir dönemin kapılarını aralıyor. Özellikle yüksek maaşlı çalışanların bütçelerinde ciddi daralmalar yaşanabileceği için, yasa yürürlüğe girdiğinde büyük bir tartışma gündeme gelecek gibi görünüyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: